Hoe draagt het Federaal Plan voor Duurzame Ontwikkeling bij aan de strijd tegen ongelijkheden?

Enkele weken geleden hebben we een reeks artikelen aangekondigd die regelmatig op onze website zullen worden gepubliceerd, om u de verwezenlijkingen van het Federaal Plan voor Duurzame Ontwikkeling (FPDO) te laten ontdekken. Dit plan omvat 239 maatregelen die de federale overheidsdiensten zich ertoe hebben verbonden tegen 2026 willen implementeren. Vandaag kijken we naar een fundamenteel thema waarop het plan is gebaseerd: niemand achterlaten.

Niemand achterlaten

Het hoofdstuk 'Niemand achterlaten' in het FPDO omvat maar liefst 46 maatregelen. Het is daarmee de meest belangrijke bijdrage van het Plan en focust op vijf gebieden:

• Toegang tot de rechten voor iedereen garanderen;
• Versterking van de samenwerking tussen de federale overheden in het kader van het federaal plan armoedebestrijding;
• Zorgen voor optimale werkomstandigheden voor iedereen;
• Bouwen aan een grotere sociale cohesie;
• Systematisch bestrijden van alle aspecten van armoede.

Concreet resulteerde dit in een groot aantal maatregelen, waaronder, 

• De lancering van een pilotproject voor advocatenkantoren die zich bezighouden met rechtsbijstand;
• Voortdurende inspanningen in de strijd tegen racisme en discriminatie;
• Het bevorderen van de rechten van LGBTQIA+-mensen;
• Integratie van de genderdimensie in het federale overheidsbeleid;
• Bij de dienstverlening aan burgers rekening houden met het opleidingsniveau en de digitale kloof;
• Het aannemen van een actieplan inzake dakloosheid en thuisloosheid;

Binnen dit thema ‘Niemand achterlaten’ willen we drie specifieke initiatieven van de overheid extra in de kijker zetten:

• Het inschakelen van ervaringsdeskundigen in de federale overheid;
• De evaluatie van het statuut van samenwonenden en het formuleren van aanbevelingen voor een betere harmonisatie van de regelgeving;
• Vooruitgang bij de automatische toekenning van sociale rechten, om de toegang te garanderen aan mensen die er recht op hebben;

Dit artikel heeft tot doel u kennis te laten maken met het eerste, een origineel initiatief dat zijn nut heeft bewezen. Volgende maand laten we u kennismaken met de twee andere initiatieven.
De overheid neemt verschillende maatregelen om duurzame ontwikkeling te stimuleren, en wij willen graag drie van deze initiatieven extra in de kijker zetten. Een eerste actie uit het FPDO die we graag in de kijker zetten is: een beroep doen op ervaringsdeskundigen.

Ervaringsdeskundigen maken administraties menselijker

Mensen in kwetsbare situaties kennen vaak drempels die moeilijk zichtbaar zijn voor wie zelf niet in die situatie zit. Daarom doet de federale overheid steeds vaker een beroep op ervaringsdeskundigen in armoede en sociale uitsluiting. Ervaringsdeskundigen zijn personen die ervaring hebben met armoede en sociale uitsluiting en die deze gebruiken om de toegankelijkheid van de diensten te verbeteren. Hun inbreng helpt om beleid, dienstverlening en communicatie beter af te stemmen op de realiteit van mensen in kwetsbare posities.

Sinds 2015 vormen ‘ervaringsdeskundigen’ een volwaardige dienst binnen de POD Maatschappelijke Integratie. Ervaringsdeskundigen leggen drempels bloot die vaak over het hoofd worden gezien. In samenwerking met de HZIV ontdekten ze in Brussel bijvoorbeeld hoe onbegrijpelijke vaktaal communicatie in de weg kan staan.

De typische zin is: ‘Heeft u uw AB?’ Er zijn al niet veel mensen die weten wat een aanslagbiljet is, laat staan een AB…” Het feit dat een overheidsdienst zijn toegankelijkheid in vraag stelt, is al een goed teken. Een overheidsdienst heeft immers ook verantwoordelijkheden ten opzichte van de burgers. En degenen die dit het hardst nodig hebben, zijn ook degenen die het moeilijkst te bereiken zijn… Het is daarom van essentieel belang dat de zwaksten niet in de kou blijven staan. – Fréderic Lemaire, Coördinator ervaringsdeskundigen (POD Maatschappelijke Integratie)

In het kader van het FPDO hebben de federale organisaties zich ertoe verbonden om meer samen te werken met ervaringsdeskundigen uit andere domeinen, zoals bijvoorbeeld de FOD Volksgezondheid voor zijn campagne over de gevaren van hormoonontregelaars, de FOD Kanselarij van de Eerste Minister voor de leesbaarheid van het portaal Belgium.be of de FOD Financiën voor alles wat betrekking heeft op zijn contacten met de burgers. Dit om tegemoet te komen aan de ambitie om ‘niemand achter te laten’ en de openbare diensten voor iedereen toegankelijk te maken, terwijl de toegang tot rechten wordt vergemakkelijkt.

Ontdek hieronder het project ‘Ervaringsdeskundigen’ verteld door degenen die het dagelijks uitvoeren.

Meer info over de uitvoering van het Plan

• Het Federaal Plan voor Duurzame Ontwikkeling 2021-2026
• De ICDO stelt het beleid inzake duurzame ontwikkeling 2024 van de federale overheidsdiensten voor 
• Het Federaal Plan voor Duurzame Ontwikkeling: acties die u aanbelangen